Dzięki licznym kampaniom i zaangażowaniu znanych osób, z każdym rokiem rośnie świadomość na temat schorzeń tarczycy i ich konsekwencji. Zdecydowaną większość z nich można skutecznie leczyć. Jednak aby wdrożyć odpowiednie leczenie, w pierwszej kolejności niezbędne jest postawienie diagnozy. Narzędziem niezbędnym w diagnostyce schorzeń gruczołu tarczycy jest USG. Wyjaśniamy na czym polega USG tarczycy, kiedy się je wykonuje i co wnosi do leczenia chorób tego gruczołu.
Na czym polega badanie USG tarczycy?
Tarczyca jest nieparzystym organem o kształcie przypominającym motyla, zlokalizowanym w obrębie szyi. Odpowiada przede wszystkim za produkcję hormonów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Dlatego zaburzenia w pracy tarczycy odbijają się na całym zdrowiu człowieka i mogą przyjmować bardzo różne objawy, w tym wahania wagi, wypadanie włosów, ciągłe zmęczenie i senność, uczucie zimna czy dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Badanie USG tarczycy wykonywane jest za pomocą ultrasonografu. Mechanizm jego działania polega na wysyłaniu fal ultradźwiękowych i obserwowaniu długości powracającej fali. Na tej podstawie na ekranie urządzenia powstaje w czasie rzeczywistym obraz badanego obszaru. Dzięki temu lekarz diagnosta lub endokrynolog przeprowadzający badanie ma możliwość sprawdzić oraz ocenić rozmiar tarczycy i przytarczyc, stan gruczołów i ich strukturę. Badanie jest całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne. Jego przeprowadzenie zajmuje zaledwie kilka minut, a wyniki są dostępne od razu po jego zakończeniu.
Wskazania do wykonania USG tarczycy
Skierowanie na wykonanie badania USG tarczycy może wystawić lekarz rodzinny lub lekarz endokrynolog. Bywa również, że pacjenci zaniepokojeni swoim zdrowiem decydują się na wykonanie takiego badania na własną rękę, w gabinecie USG. Warto więc wiedzieć, czym lekarz motywuje decyzję skierowania na badanie USG tarczycy.
Przede wszystkim ultrasonografię tarczycy wykonuje się jako badanie kontrolne w toku prowadzonego leczenia endokrynologicznego oraz rozpoznanego wcześniej wola guzkowego. Wskazaniem do wykonania badania jest także podejrzenie wola guzkowego u pacjenta. Ponadto lekarz może skierować pacjenta na badanie USG tarczycy w przypadku wykrycia w toku badania palpacyjnego powiększenia tarczycy lub guzka w jej obrębie, stwierdzenia lub podejrzenia powiększenia węzłów chłonnych bez występującego stanu zapalnego w obrębie głowy i szyi.
Warto wykonać ultrasonografię tarczycy również przy podejrzeniu procesu rozrostowego tego narządu, u osób obciążonych genetycznymi predyspozycjami do wystąpienia nowotworów tarczycy oraz u pacjentów po przebytym leczeniu radioterapią na okolicę szyi. Ponadto na badanie USG tarczycy może pacjenta skierować lekarz dowolnej specjalizacji, w sytuacji przypadkowego wykrycia zmian zlokalizowanych w okolicy tarczycy, podczas badania szyi wykonywanego z innych wskazań.
Jakich informacji dostarcza badanie USG tarczycy?
USG tarczycy jest badaniem dokładnym i pozwala z dużą precyzją diagnozować liczne schorzenia w obrębie tego gruczołu. W rzadkich przypadkach bywa, że wyniki badania są niejednoznaczne i muszą zostać uzupełnione badaniami krwi lub biopsją tarczycy. Dzięki badaniu ultrasonograficznemu tarczycy lekarz ma możliwość oceny i określenia podstawowych cech tego gruczołu. Zaczyna więc od zmierzenia wielkości tarczycy, określenia jej położenia i kształtu oraz struktur miąższu. Powiększenie tarczycy określa się jako wole tarczycy, które może oznaczać nadmierną jej aktywność. Zmiany w strukturze, widoczne podczas badania, dają podstawę do dalszej diagnostyki w kierunku autoimmunologicznych chorób tarczycy.
W czasie badania ocenie podlega również lokalizacja, wielkość, kształt i echogenność ewentualnych zmian ogniskowych tarczycy. Dzięki temu możliwe jest diagnozowanie i rozróżnienie torbieli, zmian zbudowanych z tkanki i litych. Obraz otrzymany w wyniku badania pozwala także na określenie odgraniczenia zmiany od otaczającego ją miąższu, obecności w jej obrębie zwapnień lub niejednolitej struktury. Wszystko to daje możliwość określenia lub wykluczenia charakteru złośliwego zmiany ogniskowej i jest wskazaniem do dalszej diagnostyki przy pomocy biopsji. Badanie USG tarczycy wykonywane jest także do znalezienia optymalnego miejsca nakłucia w czasie wykonywania biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej.
Niezależnie od przyczyny, warto decydować się na USG tarczycy w celu potwierdzenia wątpliwości co do stanu zdrowia, gdyż badanie to nie daje żadnych negatywnych skutków, a może przynieść trafną diagnozę i doprowadzić do wdrożenia odpowiedniego leczenia.
